Tri Logi Kepemimpinan

Tu­ma­pa­king Har­dik­nas (Ha­ri Pen­di­dik­an Na­sio­nal) ku­wi pas ka­ro di­na pe­nge­tan wi­yos­ane swar­gi Ki Had­jar De­wan­ta­ra ut­awa RM Soe­war­di Soer­ja­ning­rat, tang­gal 2 Mei. Ing ja­ga­de pa­mu­lang­an apa­de­ne pang­gul­awen­tha­ha­ne pa­ra sis­wa swar­gi Ki Had­jar wis kon­dhang da­di pim­pin­ane Pa­wi­yat­an Ta­man Sis­wa, sing ma­deg ing Nga­yo­gya­kar­ta tang­gal 3 Ju­li 1922.

Je­je­re Ki Had­jar De­wan­ta­ra mi­nang­ka ba­pa­ke Pen­di­dik­an Na­sio­nal wis ka­wen­tar amar­ga suk­ses nge­su­hi pa­wi­yat­an Ta­man Sis­wa ku­wi. Unen-unen te­lung la­rik sing da­di irah-irah­ane tu­lis­an iki kang­go­ne ja­ga­de pa­mu­lang­an utam­ane ing ta­nah Ja­wa wis du­du ba­rang sing aeng ma­neh.

Te­lung pra­ka­ra sing da­di sem­boya­ne Pen­di­dik­an Na­sio­nal ku­wi da­di sra­na hang­gul­awen­tha­he pa­ra sis­wa ing pa­wi­yat­an kang­go le­lan­tar­an ngga­yuh id­ham-id­ham­ane, yai­ku se­pis­an, ing te­ngah-te­nga­he pa­ra sis­wa gu­ru ku­du ku­wa­gang nggu­gah se­ma­nga­te kang­go ngang­su kaw­ruh li­nam­bar­an te­kad sre­gep si­nau. Ka­ping pin­dho­ne, ing sa­nga­re­pe pa­ra sis­wa gu­ru ku­du ta­be­ri ma­ringi tu­la­dha sing be­cik-be­cik. Lan ka­ping te­lu­ne, gu­ru mi­nang­ka pa­mong ku­du si­yap si­ya­ga nga­wat-awa­ti pa­ra sis­wa­ne sa­ka mbu­ri ka­re­ben pa­dha ku­wa­gang ma­deg dhe­we ut­awa man­dhi­ri kang­go hang­ga­yuh id­ham-id­ham­ane sing lu­hur kang mu­ra­ba­ki kang­go nu­sa lan bang­sa­ne.

Akeh ca­ra lan re­ka­da­ya sing bi­sa di­ayahi pa­ra gu­ru kang­go nglek­sa­na­ka­ke unen-unen te­lu ku­wi. Tu­mrap bo­cah-bo­cah SD lan pra­se­ko­lah mi­tu­rut pa­ne­mu­ne Len­ne­berg ing hi­po­te­si­se kang ka­te­lah Cri­ti­cal Age Hy­po­the­sis “Hi­po­te­sis Umur Kri­tis”, bo­cah-bo­cah ing ja­lur pra­se­ko­lah lan SD ndu­we­ni “uteg sing nge­dab-eda­bi” ngan­ti umur 11 ta­hun. Bo­cah-bo­cah ing ja­lur umur iki bi­sa di­pre­di da­di lan­tip ca­tur­an ngang­go ba­sa apa wae kang­go sra­na mi­re­nga­ke lan mi­ca­ra/ca­tur­an kang ing tem­be­ne uga ba­kal bi­as di­pre­di da­di wa­sis ma­ca lan nga­rang. Won­de­ne pa­ra sis­wa SMP lan SMA, uga SMK, da­di ku­wa­jib­ane pa­ra gu­ru nam­ba­hi lan ni­ke­la­ke ngel­mu, kaw­ruh lan ka­tram­pil­ane kam­bi me­ma­ca bu­ku lan ga­we ka­rang­an ngang­go ba­sa apa wae sing wis di­sin­au sa­du­ru­nge.

Sa­te­me­ne yen bi­sa nan­ja­ka­ke wek­tu lan ka­lo­dhang­ane, pa­ra sis­wa SMP lan SMA/SMK kan­thi en­tuk bim­bing­ane pa­ra gu­ru bi­sa ni­ke­la­ke ka­bis­ane ngu­was­ani il­mu jum­buh ka­ro bi­dang sing di­pi­lih. Ngu­was­ani ngel­mu iki ku­du di­ayahi li­wat da­lan/sra­na sre­gep me­ma­ca lan ne­nu­lis, li­re ku­du akeh ma­ca bu­ku lan ga­we tu­lis­an ut­awa kar­ya-kar­ya il­mi­yah.

Wis du­du ba­rang kang di­wa­de­ka­ke ma­neh yen wong-wong suk­ses, yai­ku pa­ra sar­ja­na S-1, S-2 lan S-3 bi­sa ut­awa ku­wa­gang ngga­yuh ta­tar­an ka­sar­ja­na­ka­ne amar­ga pa­dha ndu­we­ni ka­bis­an lan pa­ku­lin­an me­ma­ca bu­ku lan nu­lis kar­ya-kar­ya il­mi­yah. Ya, ka­bis­an lan pa­ku­lin­an sing ka­ya meng­ke­ne iki sing ku­du dip­le­ter lan di­pe­pet­ri wi­wit SMP lan SMA. Sis­wa-sis­wa iki ku­du di­ku­li­na­ka­ke nda­de­ka­ke ma­ca lan nu­lis mi­nang­ka se­ga jang­ane ing sa­ben di­na­ne.

Ke­ma­ruk ma­ca ku­wi, utam­ane ma­ca bu­ku, da­di­ya sra­na tu­mu­ju ma­rang pa­ngu­was­ane il­mu. Nang­ing sing ku­du di­eling-eling pa­ra sis­wa yai­ku aja ngan­ti ndu­we­ni ka­se­ne­ngan apa­de­ne ho­bi ma­ca bu­ku-bu­ku por­no, ali­yas bu­ku-bu­ku sing bi­sa ngru­sak mo­ral. Uga aja ngan­ti ka­li­put lan ka­je­bak ma­rang ka­se­ne­ngan lan ka­seng­sem non­ton VCD por­no, awit se­pis­an wae ka­li­put angel bis­ane pa­ra sis­wa ba­kal hang­ga­yuh id­ham-di­ham­ane da­di sar­ja­na su­ja­na.

Ge­ga­yuh­an

Pan­cen abot je­jib­ah­ane gu­ru. Pa­ra pa­mong iki ku­du bi­sa da­di tu­la­dha­ne ma­sa­ra­kat, ya­ku­wi wong sing dhe­men ma­ca lan nu­lis, sak­du­ru­nge lan ri­ka­la nga­jak sis­wa-sis­wa­ne se­neng me­ma­ca, ne­nu­lis, lan ngang­su kaw­ruh. Ing ja­man sai­ki di­ajap pa­ra gu­ru bi­sa nan­ja­ka­ke wek­tu­ne kang­go si­nau te­rus. Tu­ju­wa­ne ora mli­gi kang­go ngun­dha­ka­ke pang­kat apa­de­ne ngun­dhuh tu­mu­ru­ne ge­ga­yuh­an kang awu­jud ser­ti­fi­ka­si, nang­ing kang­go me­ne­hi con­to ma­rang pa­ra sis­wa­ne yen se­ko­lah ku­wi bi­sa di­ayahi ka­pan wae, ora nde­leng pi­ra umu­re. Ka­pan wae wong bi­sa si­nau lan si­nau te­rus kang­go ngga­yuh id­ham-id­ham­ane, sao­ra-or­ane bi­sa da­di sar­ja­na sing mi­gun­ani kang­go ka­ma­ju­wa­ne ngel­mu, sum­ram­ba­ha­ke kang­go san­to­sa lan yu­wan­ane nu­sa lan bang­sa­ne.

Yen tu­ju­wa­ne pa­sin­aon awu­jud pa­ngang­go­ne ba­sa Ja­wa kom­plit ngang­go ung­gah-ung­gu­he, iki be­ner-be­ner da­di ku­wa­jib­ane gu­ru. Te­tan­dhi­ngan mi­ca­ra, cri­ta pi­da­to, ma­ca, lan nga­rang ngang­go ba­sa Ja­wa pre­lu ba­nget di­les­ta­re­ka­ke su­pa­ya bo­cah-bo­cah Ja­wa lan­tip mi­ca­ra lan nu­lis ngang­go ba­sa Ja­wa wi­wit SD ngan­ti te­kan se­ko­lah me­ne­ngah.

Te­tan­dhi­ngan mi­ca­ra nu­lis lan ngang­go ba­sa In­do­ne­sia uga pre­lu di­ku­li­na­ka­ke ing sa­ben ta­tar­an se­ko­la­han su­pa­ya pa­ra sis­wa han­du­we­ni ka­bis­an ngang­go­ka­ke ba­sa na­sio­nal-e. Te­tan­dhi­ngan ngang­go ba­sa Ing­gris uga pre­lu da­di tra­dhi­si. Sa­ra­na mang­ko­no bo­cah-bo­cah, utam­ane mu­rid-mu­rid SD, sing la­gi han­du­we­ni “umur kri­tis” bi­sa di­buk­te­ka­ke mum­pang­ate.

Kan­thi le­lan­dhes­an te­o­ri sing wis cu­me­pak (ka­ya­ta Hi­po­te­sis Usia Kri­tis) lan kip­ra­he pa­ra gu­ru kang nggul­awen­thah pa­ra sis­wa sa­ben di­na­ne ngang­go sen­ja­ta “ing ngar­sa sung tu­la­dha, ing ma­dya ma­ngun kar­sa, tut­wu­ri han­da­ya­ni,” di­ajap pang­gul­awen­tha­he bang­sa bi­sa ka­sil han­jun­jung dra­ja­te Nus­wan­ta­ra tu­mu­ju tu­ma­pa­king ja­man ma­ju. Mu­ga-mu­ga ka­sem­ba­dan. Amin!